Fjalori i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe diplomacisë, Anglisht – Frëngjisht – Shqip

Titulli: Fjalori i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe diplomacisë Anglisht – Frëngjisht – Shqip
Autor: Ahmet Emin Dağ & Ali Pajaziti
Botues: Logos-A
Biblioteka: Fjala
Për botuesin: Adnan Ismaili
Kryeredaktor: Husamedin Abazi
Redaktor biblioteke: Dr. Zeqirja Ibrahimi
Recensentë / redaktorë profesional: Sabri Kiçmari – Universiteti i Prishtinës, Martin Berishaj – Universiteti i Lubjanës, Blerim Reka – Universiteti i Europës Lindore
Redaktor gjuhësor: Xhevat Lloshi
Redaktor artistic & dizajni: Edib Agagjyshi
Redaktor teknik: Naser Fera
Mbikëqyrës i shtypit: Kemal Ismaili
Shtypi: Focus – Shkup

Ky fjalor ka karakter shkencor dhe përmbledh një numër të gjerë prej mijëra nocionesh, temash ngjarjesh dhe teorish të marrëdhënieve ndërkombëtare dhe diplomacisë. Fjalori në fjalë është shumë i rëndësishëm për ata që merren me studimin e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe diplomacisë, si dhe për ata që interesohen ose punojnë në institucione të përfaqësimit diplomatik.

Ajo që e bën të veçantë Fjalorin e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe të diplomacisë është trigjuhësia e tij (anglisht-frëngjisht-shqip), përkatësisht shumëgjuhësia e tij. Shumica absolute e nocioneve janë përkthime nga anglishtja dhe frëngjishtja në shqip, kurse jo pak nocione janë përkthime nga latinishtja, por edhe gjermanishtja dhe gjuhë të tjera.

Nocioni kryesor i librit është diplomacia. Përcaktimet mbi këtë nocion janë të shumta dhe të ndryshme. Autorët e kanë përmbledhur përkufizimin për diplomacinë si “art i përfitimit në favor të shtetit vetjak gjatë zhvillimit të marrëdhënieve dhe takimeve ndërkombëtare”. Sipas tyre, “diplomacia është vegël e politikës së jashtme për zgjidhjen e problemeve ndërkombëtare përmes metodave paqësore e jo përmes atyre ushtarake”. Për të shpjeguar këtë fenomen ata kufizohen në numërimin e dy detyrave kryesore të diplomacisë: negocimin dhe përfaqësimin.

Teoritë e marrëdhënieve ndërkombëtare po ashtu zënë një vend të rëndësishëm. Liberalizmi në këtë vepër me peshë përcaktohet si “paradigmë e marrëdhënieve ndërkombëtare që mbron idenë se vlerat etike globale do t’i bëjnë marrëdhëniet ndërkombëtare më të rregullta, më të drejta dhe më bashkëpunuese.  Sipas këtij botëkuptimi, anarkia dhe luftërat ndërkombëtare mund të pengohen vetëm në sajë të reformave institucionale, që do ta përforconin të drejtën (dhe organizatat) ndërkombëtare”.

Kurse realizmin e shpjegojnë si një “qasje teorike që thotë se në marrëdhëniet ndërkombëtare aktori kryesor është shteti dhe se këto marrëdhënie janë identitet i përplasjes së forcave. Sipas realizmit, sistemi ndërkombëtar është anarkik. Për shtetet, me rëndësi është që në kuadër të kësaj anarkie të ruhet siguria kombëtare. Për këtë arsye shtetet para se gjithash duhet të jenë të forta në aspektin ushtarak”. Në të dyja këto përkufizime autorët kanë përmbledhur në mënyrë mjaft precize disa prej karakteristikave themelore të dy drejtimeve të marrëdhënieve ndërkombëtare.